Zabytki
Zabytki
Kościół rzymsko-katolicki. Jana Nepomucena
Kościół rzymsko-katolicki Jana Nepomucena wybudowano na podstawie cesarsko-królewskiego rozporządzenia we wrześniu 1782 r. Na podstawie tego rozporządzenia miały powstać nowe kościoły parafialne wszędzie tam, gdzie woda, wysokie góry albo złe warunki pogodowe w okresie zimowym utrudniały dotarcie dzieciom do kościoła. Budowę rozpoczęto na początku 1786 roku i została zakończona wiosną 1789 roku. 5. lipca tego roku kościół został konsekrowany na cześć św. Jana Nepomucena przez dziekana z Frydku Mistku Ignacego Uhlara. Budynek był tylko jednonawowy, s niełukowitym sklepieniem i w porównaniu ze starszymi kościołami bardzo prosty. Ławy kościelne wzięto z kościoła. Jana Chrzciciela przy dawnym klasztorze Franciszkanów w Kromerizu. Pierwszym proboszczem kościoła wybrano członka zakonu cystersów z zamkniętego klasztora w Velehradzie - Melchiora Kalivodę.
Kościół w Celadnej przez ponad dwa wieki swojego istnienia był wiele razy, marginalnie lub zasadniczo, zmieniany i przebudowywany. Po raz ostatni w 1974 roku na podstawie wyznaczników danych przez II.Sobór Watykański.
Warto zwrócić uwagę na jeden z bocznych ołtarzów z obrazem św. Izydora, patrona rolników.
W pobliżu wejścia na cmentarz znajduje się żeliwny krzyż z 1834 roku, ufundowany przez hrabiego Chotka. Jest świadectwem doskonałej pracy artystycznej miejscowej odlewni. W prezbiterium kościoła znajduje się tablica pamiątkowa upamiętniająca obywateli Celadnej poległych podczas I. i II. wojny światowej.
Zaczerpnięte z książki Jana Al Saheb: „Z archivů a ze vzpomínek aneb...“
Rynek
Na miejscu, w którym znajduje się dziś rynek stała przed 2000 rokiem tylko stara fabryka tekstylna wykorzystywana jako magazyn wojskowy. Jak informuje tablica pamiątkowa, budowa rynku rozpoczeła się w sierpniu 2000 roku. Prace przebiegały w kilku etapach i zakończyły się uroczystym otwarciem ratusza w sierpniu 2008 roku. Dziś stoi tu zupełnie nowe centrum miasteczka z mieszkańiami, sklepami, kawiarniami i hotelem. Budynek starej tkalcowni przypomina tylko przednia ściana oraz komin, na którym co roku gniazdujące pary bocianów wychowyją dwa do trzech młodych
Dominującym elementem rynku jest fontanna, która została zaprojektowana i wykonana przez artystę Petra Honzatko z Kohoutova, miasteczka w regionie karkonoskim.
Muzeum Josefa Kalusa
Małe muzeum Josefa Kalusa znajduje się w centrum Celadnej blizko odgałęzienia drogi prowadzącej na pole golfowe. W latach osiemdziesiątych 19. wieku Celadna od właściciela hut Stefaniego budynek, którego pierwotnym przeznaczeniem miało być przebudowa w miejscową karczmę. Zamiast zajazdu powstała tu jednak szkoła. Szkoła ta stała się później w latach 1889-1908 miejscem, w którym pracował, uczył oraz swoje wiersze komponowal miejscowy poeta – Josef Kalus.
Kiedy w 1977 roku szkoła przeniosła się do nowego budynku w miejscu tym powstała najpierw Sień Tradycji a później muzeum Josefa Kalusa. W 1993 r. Na odnowionym poddaszu została otwarta stała wystawa przyrodnicza "Dolina Celadnej“. Po raz pierwszy zastosowanu tutaj metodę połączonej ekspozycji zbiorów przyrodniczych oraz społecznonaukowych. Powstała w ten sposób stała ekspozycja poświęcona okolicom Celadnej, historii wsi, życia w niej, twórczości Józefa Kalusa i zwraca się również uwagę na historię miejscowego antyhitlerowskiego ruchu oporu z okresu końca 2. wojny światowej. Jest to też miejsce, w którym wystawiają swe prace współcześni artyści, rzemieślnicy i kolekcjonerzy sztuki. Wystawy zmieniają się periodycznie w trakcie sezonu i wiele z nich oferuje eksponaty na sprzedaż.
Godziny otwarcia:
maj, czerwiec, wrzesień: święta, soboty i niedziele od 9:00 do 15:00
lipiec, sierpień: święta, od wtorku do niedzieli od 9:00 do 16:00
Możliwość organizacji wycieczki poza standardowymi godzinami otwarcia pod numerem telefonu 739 219 838.
Drewniana kaplica Świętych Cyryla i Metodego
Drewniana kaplica pw. Cyryla i Metodego w górnej części Celadnej w pobliżu drogi na Podolanky. Zwraca na siebie uwagę swoim charakterystycznym iglicowym dachem, elementami ozdobnymi z malunkami na zakończeniach bali i wokół drzwi oraz okien. Obok kapliczki, nieopodal strumienia o nazwie Cyrilka zbudowano altankę umiejscowioną po częsci w kamiennej wnęce. W altance znajduje sie rzeźba Cyrila trzymająca model kaplicy.
Oba budynki powstały w 1936 roku i zostały zaprojektowany przez inżyniera Roskę z Kromeriza. Ich architektura uderzająco przypomina budynki Jurovica na Pustevnach. Zostały zbudowane na zamówienie arcybiskupskiego zarządu lasów i gospodarstw a później utzrzymywane w dobrym stanie przez urząd gospodarki leśnej. Styl w którym są zbudowane świetnie uzupełnił niedaleką leśniczówkę i pasuje do starszej tradycji budynków budowanych dla pracowników leśnych przez zarząd arcybiskupski w Beskidach i okolicy.
Kozinec
Dolina rzeczki Celadenky znajduje się w przełęczy Tisnava, którym w przeszłości prowadzil szlak handlowy z Moraw na Węgry. W najwęższym miejsce przełęczy stał na straży szlaku mały zamek nieznanej nazwy, który jest dzis nazywany Celadenski lub wg nazwy wzgórza, na którym sie znajdował, Kozinec. Z wysoko położonego miejsca można było z łatwością obserwować ruch na szlaku. W przełęczy można było łatwo zbierać daninę, budować okopy lub przekazywać wiadomości sojusznikom za pomocą ognisk. O zamku wiedziało się od dawna, ale zlokalizowano go dopiero w 1981 roku. Sam zamek położony jest na wydłużonym, wąskim grzbiecie wzgórza na obszarze długim około 50 m i szerokim tylko 5-7 metrów 648 m nad poziomem morza. Od okolicy oddziala go głęboka, w skale wyciosana fosa oraz strome, kilkadziesiąt metrów wysokie zbocza. Do budowy zamku wykorzystano oprócz drwna również duże ilości kamienia, jak sugeruja wiele kamieni zsypanych na całym wzgórzu. Na miejscu nie pozstał jednak ani kawałek solidnego muru. Pod koniec 14. a może dopiero w 15. stóleciu zamek przestał pełnić swoją rolę. Może został zniszczony podczas wojny podjazdowej prowadzonej przeciwko sobie przez hrabiów morawskich Josta i Prokopa, możliwe też, że jego mieszkańcy opuścili go w czasach chaosu wojen husydzkich, kiedy władza państwowa w praktyce przestała istnieć a z nią i system ochrony granic. Nie da się wykluczyć, iż zamek doczekał nawet wojen czesko-wegierskich z końca 15. stulecia podczas których został zniszczony.
Podczas prac wykopaliskowych znaleziono ułamki naczyń glinianych jak kubki, miski, kielichy i przedmiotów żelaznych: gwoździ, grotów strzał i bełtów, spinki od paska.
Do zamku można dotrzeć po 5 km długiej drodze kierując sie od centrum Celadnej w kierunku Podolanek. Po drodze stoi kapliczka Cyrilkę ze źródłem. Kontynuując podróż po czerwonej ścieżce turystycznej jeszcze kilka metrów dalej dotrzemy do miejsca nazwanego Tisnavy, tam przejdziemy po mostku przez rzeczke Celadenke. Po około 200 m znajdziemy się dokładnie naprzeciwko Kozinca. Żeby dotrzeć bezpośrednio do zamku, trzeba wspiąć się na góre po ścieżce, która odgałęzia się od tej znaczonej. Najpierw dotrzemy na nizki masyw skalny, za którym w skale wyżłobiono około 3 metrową fosę. Za fosą znajduje się wysoka skała. Z miejsca, w którym stał zamek jest przepiękny widok na Beskidy, Frydlant i doline Celadenki.
Uzdrowisko Skalka
W romantycznym zakątku Beskidów powstało na początku 20. wieku sanatorium dla ostrawskich górników. Nazwano go Skałka – po głownym i najbliższym wierzchołowi góry Ondrejnik. Z katastralnego punktu widzenia miejsce to znajduje się pomiędzy gminami Kuncice pod Ondrejnikiem i Celadna. Uzdrowisko nosiło nazwę „Uzdrowisko Skalka v Vielkich Kuncicach pod Radhostem“ (dziś jest to Beskidzki ośrodek rehabilitacyjny w katastrze Celadnej).
W 1902 roku tereny „Pod Skalkou“ łącznie z hotelem „Skalka“ (dziś Beskidzki ośrodek rehabilitacyjny) Dr Med. Jan May i jego żona Bożena. Ideą Dr Maya było stworzenie i prowadzenie uzdrowiska i sanatorium dla ostrawskich górników. Jako lekarza uzdrowiskowego zaprosił z Pragi swojego szwagra Dr med. Bohumila Mullera, który w 1904 roku z żoną Bielou otrzymał połowę praw własności do sanatorium. Bela Mullerova została matką chrzestną źródła, które zostało otwarte na terenie uzdrowiska w 1903 roku. Pierwszą dużą zmianą była przebudowa całego gospodarstwa. W nowym budynku otwarto sanatorium. Drugim podstawowym objektem uzdrowiska był budynek już wcześniej istniejącego hotelu Skalka. Wymienione budynki zostały następnie uzupełnione o trzeci, zapewniający zakwaterowanie, nazwany Ondrejka. Stała tu też kapliczka Najświętszej Marii Panny. Sanatorium w 1909 roku kupila Górnicza wspólnota ostrawsko-karwińskich zakładów górniczych. Od tego też roku opieką nad pacjentami sanatorium zajął się Dr Med. Bartolomej Storch. W 1940 roku sanatorium przeszło kolejną przebudowę i na miejscu starych budynków gospodarczych staneły garaże i pralnia. W latach 1948-1949 został z funduszy UNRA wybudowany nowy pawilon uzdrowiskowy. Cała placówka zmieniła w tym czasie nazwę na Ośrodek leczenia górników im. Zdenka Nejedleho. W 1952 roku ośrodek został włączony jak placówka podległa miejscowemu szpitalowi a w 2000 roku powstał Beskidzki ośrodek rehabilitacyjny, które w sobie łączy profesjonalne możliwości szpitala i zalety uzdrowiska. Centrum oferuje przyjemną rodzinna atmosferę, park sanatorium z jeziorkiem, zoopark z kozami kamreuńskimi, sprzyjające warunki klimatyczne i piękno beskidzkiej przyrody wszedzie wokoło ośrodka.
Drewniana kaplica Najświętszej Marii Panny i Źródło Ferdinanda
Powiada się, iż na terenie Beskidzkiego ośrodka rehabilitacyjnego w pobliżu źródełka nieopodal jeziora objawiła się w 19. wieku Maria Panna. Od tego czasu ludzie zaczeli brać wodę ze źródełka, dlatego że wierzyli w jej cudowne moce. Chcąc okazać swoją wdzięczność za swoje uzdrowienie bogaty rolnik Ferdinand Brazda sfinansował budowę drewnianej kaplicy nieopodal źródełka.
Budowniczym kaplicy był Emil Christoph. Do budowy wykorzystał drewniane bale, które pozostały po budowie pobliskich kolei. Kaplica została poświęcona Marii Pannie.
W latach 1995 – 2000 przeszła druntowną rekonstrukcję i dziś organizowane są w niej obrzędy kościelne. 17. Grudnia 2002 w kaplicy został zamontowany nowy dzwon „Richard“ ważący 46 kg. Zvon wyprodukował i zainstalował zakład dzwonniczy Kadlec z Halenkova.Dzwon dzwoni o 6, 12 i 18 godzinie. Dużą część kosztów produkcji i montażu dzwony zapłacił ałowacki piosenkarz Richard Muller. U obnowionego códownego źródła zbudowano drewniany parasol. Skład mineralny wody ze zródła jest korzystny dla układu pokarmowego a samo źródło jest dziś w okolicy dosyć popularne.
Ondrejka
Budynek kwaterunkowy na terenie Beskidzkiego ośrodka rehabilitacyjnego został zbudowany w 1908 roku w stylu domków norweskich. Charakteryzuje go mur pruski ozdobiony dwoma freskami postaci w strojach ludowych.
Kaplica Klubu golfowego Celadna
Na polu golfowym PGA Course w pobliżu trójnika na dołek nr 18 powstała nowa kaplica w stylu gotyckim. Ozdobiona jest rzeźbami Św. Jana Nepomucena i Św. Prospera od rzeźbiarza Jiriego Vyviala. Kaplice oraz rzeźby poświęcił biskup ostrawsko-opawski Frantisek Vaclav Lobkowicz w czerwcu 2009.
Miejscowy patronŚwięty Prosper jest nie za dobrze znaną postacią religijnej historii. Co więcej istnieli dwaj święci tego imienia. Św. Prosper Tiro z Akwitanii żył w 5. Stuleciu w Francji. Był wykształconym mnichem i poetą w Marsylii. Pojechał do Rzymu, gdzie został doradcą papieża Loena I. Umarł w 463 roku. Św. Prosper z Reggio był biskupem we włoskim mieście Emilia i umarł w 8. wieku.
Pod wezwaniem Świętego Jana Nepomucena jest miejscowy kościół w Celadnej. Rzeźba męczennika zrzuconego z mostu Karola w Pradze w czasach panowania króla Wacława IV. zdobi mosty po całych Czechach.
Domek Huberta
Domek myśliwski - zameczek - znajduje się na południowo-zachodnich zboczach góry Smrk (1276 m). Koło domku prowadzi czerwono oznaczona ścieżka turystyczna z Górnej Celadnej do kaplicy Cyrilki lub z Podolanek.
Domek myśliwski został wybudowany w 1910 roku dla ołomunieckiego arcybiskupa Frantiska Salomona (Saleskiego) Bauera i jego gości, którzy w tutejszych górach lubili polować. Świadczy o tym napis wyciosany w kamiennych schodach zameczku. W 1984 chata została zremontowana a w czasach współczesnych przechodzi czułą rekonstrukcję.
W pobliżu domku znajduje się zadbane źródełko z czystą wodą górską. Domek jest własnością Zarządu Lasów Republiki Czeskiej i nie jest otwarty dla zwiedzających.
Jan P. Stepanek
Tablice pamiątkowe
Celadna zapisala sie w historii antyfaszystowkiego, podziemnego ruchu oporu. Działały tu oddziały Za Ojczyznę, Jan Zizka i Wolfram. O represjach hitlerowskich pod kryptonimem Akcja Kuropatwa, którą osobiscie adzorował K.H. Frank, pisze w swojej książce Miroslav Ivanov. Na terenach Celadnej i okolicy dzialali zarówno angielscy jak też radzieccy partyzanci. Ich działalnosć przypomina dziś wiele po
* Tablicę pamiątkową Jana Usiaka znaleźć można wprawo u drogi do Horni Celadnej (miejsce jst zaznaczone na mapie turystycznej) nieopodal muzeum Josefa kalusa. Usiak byl dowódcą 1. Czechosłowackiej brygady partyzancjiej Jan Zizka.
* Na rozdrożu w kierunku na Horni Celadnou znajduje się pomnik Bojownika o wolność z figurą wykonaną przez rzeźbiarza Josefa Bilka v Horicach w 1953 roku.
* Przy drodze do Frydlantu znajduje się pomnik poartyzantów skazanych na śmierć – Oldricha Machandra i Karla Winklera z 1962 roku autorstwa Karla Vasuta pochodzacego z Frenstatu pod Radhostem.
* Pomnik porucznika J. Usiaka i jego przyjaciół w broni znajduje się na cmentarzu w Celadnej.
* Tablica pamiątkowa grupy partyzanckiej Za Ojczyznę w Podolankach, leśniczówka za Samorostlem
* Pomnik partyzantów na Martinaku.
* Pomnik partyzantów i mały pomnik R. Valentovej na lące Kněhyňské znajdującej się pod Knehyną
Kościół Św. Barbary i Św. Prokopa
Podkarpacki drewniany kościół pod wezwaniem Św. Michała stał w miejscowości Hlinanka w Rusi Podkarpackiej. Kościół pochodzi z 17. Lub 18. stulecia i orginalnie należał do kościoła prawosławnego. Do Kuncic pod Ondrejnikiem został przywieziony dzięki kierownikowi Spółki górniczo-hutniczej w Ostrawie, Inż. Sabely.
Sabela kazał rozmontować kościół biorąc pod uwagę każdy, najmniejszy nawet, szczegół po czym zbudował go znowu na swoich terenach nieopodal wywyższenia blizko torów w Kuncicach. W 1931 roku kościółek został wyświecony przez ołomunieckiego biskupa. Na nowym miejscu kościół wyświęcono pw. Św.Prokopovi i Św. Barbarze, patronom górników.
Sześć lat później, 16. grudnia 1937 w nim brali ślub córka Sabeli, Milada, z hrabiom Edwardem Larischem-Monichem, syem znanego właściciela kopalń węgla z Karvinej. Ślub członka rodziny hrabiów Larischów był wydarzeniem ponadregionalnym i w Kuncicach do dziś ludzie go wpominają.